10 วิธีสยบอารมณ์โกรธ สำหรับคนหัวร้อนฉบับอิสลาม โดย อ.วาเฮด มานน้อย

หมวดหมู่ : ความรู้อิสลาม เปิดอ่าน 914 ครั้ง

“โกรธคือโง่ โมโหคือบ้า” เชื่อว่าหลายๆ คนคงเคยได้ยินวลีที่ว่านี้อย่างแน่นอน เวลาที่เราโกรธ ไม่พอใจ หรือหงุดหงิด จะทำอะไรมันก็ดูแย่ไปหมด ทั้งสภาวะอากาศแสนร้อน หรือสภาพสังคมอันตึงเครียด ยิ่งเป็นปัจจัยที่ทำให้เราเกิดความโกรธขึ้นง่ายๆ

ความโกรธมันไม่เข้าใครออกใคร บางคนถึงกับฆ่ากันเลยก็มี ถ้าหากติดตามข่าวสารเรามักจะเจอข่าววัยรุ่นตีกัน หรือแม้กระทั่งคนมีอายุชักปืนยิงกันตาย หรือแม้แต่เด็กแอบลักขโมยปืนของผู้ปกครองมายิงใส่รุ่นพี่ด้วยเหตุผลที่พอได้รู้ถึงกับอึ้งเลยทีเดียว ไม่ว่าจะเป็นเหตุว่ามองหน้ากัน กระทบกระทั่งกันนิดหน่อย ขับปาดหน้า เป็นต้น

การควบคุมอารมณ์ถือเป็นปัจจัยที่ช่วยเราให้พ้นจากเรื่องนี้ หากใครต้องการตัวช่วยขจัดอารมณ์โกรธของตัวเอง สกู๊ปข่าวฉบับนี้ได้รับเกียรติจาก “อาจารย์วาเฮด มานน้อย” นักวิชาการอิสลาม อนุกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิจุฬาราชมนตรี จะมาแนะนำวิธีสยบความโกรธตามแบบอิสลามว่าทำได้โดยง่ายอย่างไร…?

ความโกรธ คือ ถ่านไฟ คือเชื้อเพลิง ที่มันเกิดขึ้นในหัวใจของมนุษย์ มันสามารถที่จะมาเผาผลาญความสุขุม ความสง่างาม และจรรยามารยาทอันงดงาม ให้หมดไปจากมนุษย์ ประดุจดังเชื้อไฟที่มาเผาพลาญไม้ฟืน ความโกรธจะนำพาไปสู่ การเกลียดชัง การแก้แค้น และอาจจะนำไปสู่การสังเวยชีวิตในที่สุด เป็นเรื่องธรรมชาติแห่งความเป็นมนุษย์ที่จะมีความโกรธขึ้นในหัวจิตหัวใจของเขา แต่มนุษย์ที่ชาญฉลาด ย่อมที่จะหาหนทางเพื่อดับความโกรธ ดุจดังเช่นความหิว ที่มนุษย์ทุกผู้ทุกนามจะต้องมีความหิว แต่เขาก็ต้องหาทางดับความหิวด้วยวิธีการอันชาญฉลาด ในเรื่องของความโกรธ อิสลามมีทางออกหลายประการ เพื่อให้มุสลิมผู้ศรัทธารอดพ้นจากหายนะของความโกรธ จากคำสอนแห่งอิสลามได้บอกทางออก ทางรอดพ้นจากความหายนะแห่งความโกรธไว้มากมาย โดยประมวลไว้ดังนี้ กับ 10 เคล็ดลับในการดับความโกรธ

ขอความคุ้มครองจากอัลลอฮฺ(ซบ.) ให้พ้นจากความชั่วร้ายของมารร้าย มีรายงานหะดีษจากท่าน สุลัยมาน อิบนุศุรอด มีใจความว่า “ขณะที่ข้าพเจ้านั่งอยู่กับท่านนบี (ซ.ล.) อยู่นั้น มีชายสองคน กำลังวิวาทกันอยู่ หนึ่งจากสองคนนั้นหน้าแดงกล่ำ มีเหงื่อไหลมาจากต้นคอ ดังนั้นนบีจึงกล่าวว่า ฉันจะสอนคำพูดๆหนึ่ง หากว่าใครกล่าวมัน สิ่งที่อยู่กับเขา(ความโกรธ) มันจะหายไป หากเขากล่าวคำว่า أعوذبالله من الشيطان สิ่งที่อยู่กับเขา (ความโกรธ)มันก็จะหมดไป” (บันทึกโดย อิหม่ามอัลบุคอรีย์)

จากหะดีษบทนี้ ชี้ให้เห็นว่า หากมุอฺมินคนใด มีความโกรธเคือง เพียงแค่เขาตั้งสติ และกล่าวขอความคุ้มครองจากอัลเลาะห์ด้วยกับประโยคสั้น ๆ ง่าย ๆ ดังกล่าว มันก็จะทำให้เขาหลุดพ้นจากความโกรธ ซึ่งหากเขาไม่หลุดพ้นจากสถานการณ์ ในตอนนั้น มันอาจนำไปเขาไปสู่บั้นปลายที่น่าเสียใจน่าเศร้าใจมากกว่าที่เป็นอยู่

เปลี่ยนอิริยาบถ กล่าวคือ หากเรามีความโกรธในขณะที่ยืน ก็ให้เรานั่งลง หากเราโกรธในขณะที่นั่ง ก็ในลงนอนตะแคง เนื่องจากหากเรายังยืนอยู่ในขณะที่เราโกรธ เราอาจจะพลาดพลั้งทำอะไรโดยไม่ยั้งคิด อาจจะมีการลงทุบตี ชกต่อย หรือใช้อาวุธได้โดยง่าย เนื่องจากท่ายืน เป็นท่าที่สามารถที่จะทำอะไรได้โดยสะดวก และถ้าหากว่าเราลงนอนในขณะที่โกรธ ยิ่งเป็นการยากลำบากในการที่เราจะทำอันตรายกับผู้อื่น ดังหะดีษที่ท่านนบี (ซ.ล.) รายงานโดยท่านอบีซัรริน (ร.ด.) กล่าวไว้มีใจความว่า “เมื่อคนหนึ่งคนใดในหมู่พวกท่านมีความโกรธในขณะที่เขายืน ก็ให้เขาเปลี่ยนอิริยาบทเป็นนั่ง และหากเขาโกรธในขณะที่เขานั่ง ก็ให้เขาเปลี่ยนอิริยาบทเป็นท่านนอนตะแคง”

ออกจากสถานที่นั้น ในขณะที่เรามีอารมณ์โกรธ หากเรายังอยู่ในสถานที่เดิม อาจจะมีสิ่งยั่วยุ ทำให้เราทวีความโกรธขึ้นอีก ฉะนั้นทางที่ดี เราจะต้องออกจากสถานที่ดังกล่าว ไปสู่สถานที่อื่นๆ บรรยากาศอื่นๆ ทำให้เราระงับความโกรธได้ ในทางตรงกันข้ามหากเรายังดื้อดึงอยู่กับการเผชิญหน้ากับคู่กรณี ชัยตอนก็จะผลักดันเราไปสู่ความขัดแย้งที่รุนแรงขึ้น และจะนำพาเราไปความเสียใจในภายหลังได้

นิ่งเงียบ ห้ามตอบโต้ใดๆ ทั้งสิ้น ท่านนบีกล่าวว่า “เมื่อคนหนึ่งคนใดจากพวกท่านโกรธเคือง ให้เขานิ่งเงียบเสีย” เนื่องจากการตอบโต้หรือคำพูดใดๆ จะทำให้เหตุการณ์ต่างๆ บานปลาย และจะนำไปสู่ความเสียใจในที่สุด ถึงแม้ว่าจะเป็นการตอบโต้ในสิ่งที่ถูกต้องก็ตาม เพราะการโต้ตอบในขณะที่โกรธนั้น มิอาจทำให้คู่กรณียอมรับต่อเหตุผลและความเป็นจริงได้ และยิ่งจะเป็นการเติมเชื้อเพลิงแห่งการโต้เถียงที่รุนแรงขึ้น และเป็นการสมควรที่สุดที่เราจะต้องตอบโต้ให้เหตุผลในขณะที่คู่กรณีมีอารมณ์ที่เย็นขึ้น พร้อมที่จะฟังเหตุผลและข้อเท็จจริงมากขึ้น อันจะเป็นการตอบโต้ที่ได้รับประโยชน์ทั้งสองฝ่าย

พยายามควบคุมนัฟซู อารมณ์ตนเองให้ได้ หากเราสามารถควบคุมอารมณ์ตนเองได้ เราก็สามารถที่จะควบคุมการกระทำ และคำพูดของเราได้เช่นกัน รายงานจากท่านอบีฮูรอยเราะห์ (ร.ด.) กล่าวว่า ท่านนบี (ซ.ล.) กล่าวว่า “ผู้ที่เข้มแข็ง มิใช่ผู้ที่สามารถล้มคว่ำผู้อื่นได้ หากแต่ผู้ที่เข้มแข็งคือ ผู้ที่สามารถควบคุมอารมณ์ตนเองได้ในยามโกรธได้” (บันทึกโดย อิหม่ามอัลบุคอรีย์)

อ่านอัลกุรอาน เนื่องจากซัยตอนนั้น จะหลีกหนีจากเสียงแห่งการอ่านกุรอาน ดังนั้นหากเรามีอารมณ์โกรธ ให้เราอ่านกุรอานอย่างน้อย หนึ่งโองการที่เราสามารถจดจำได้ โดยการอ่านอย่างใคร่ครวญ และให้รำลึกว่า อัลกุรอานคือ พระดำรัสแห่งอัลลอฮฺ อัลลอฮฺทรงรักผู้ที่ซอบัร(อดทน) และอัลลอฮฺจะทรงตอบแทนให้กับบุคคลที่พระองค์ทรงรัก

ซิกรุ้ลลอฮ์ การซิกรุ้ลลอฮ์คือการกล่าวคำใดๆ ก็ได้ที่บ่งถึงการรำลึกถึงอัลลอฮฺ (ซบ.) เช่น กล่าวคำว่า “ลาอิลาฮาอิลลัลลอฮ์” การกล่าวคำว่า “ลาอิลาฮาอิลลัลลอฮ์” ในใจก็ถือว่าเป็นการซิกรุ้ลลอฮ์แล้ว มิต้องออกจากปากก็นับว่าใช้ได้ นับว่าการซิกรุ้ลลอฮ์ในใจก็เป็นความง่ายดายและสะดวกมากต่อการนำไปปฎิบัติ

คิดก่อนพูด ในการพูดคุย หรือโต้แย้ง หากมีการกลั่นกรองคำพูดก่อนที่จะเอ่ยวาจาออกมานั้น ผลลัพธ์ที่ได้รับ จะมีผลเป็นบวกมากกว่า เนื่องจากได้ผ่านการวิเคราะห์ ผ่านกระบวนการใคร่ครวญเป็นอย่างดี และประการสำคัญคือ คำพูดที่ออกมาจากเรานั้น มันอาจจะไปตราตรึงสร้างความหม่นหมอง เศร้าเสียใจให้กับผู้อื่น ที่อาจไม่สามารถที่จะลบเลือนออกไปจากความทรงจำของเขา ดังคำพูดที่กล่าวว่า ก่อนพูดเราเป็นนายของคำพูด แต่หลังจากพูดไปแล้ว คำพูดจะเป็นนายเรา

สังเกตตนเองในขณะที่โกรธ ในขณะที่ความโกรธเข้าครอบงำ ความสง่างามบนใบหน้า ความน่าเคารพนับถือในสังคม ความงดงามในจรรยามารยาทที่เคยมี ย่อมมลายหายสิ้น หากผู้ที่มีความโกรธได้มีโอกาสเห็นใบหน้าของเขาในขณะที่ตกเป็นทาสแห่งความโกรธ แน่นอนเขาจะต้องรังเกียจตัวเองและนึกเสียใจ จนอยากที่จะย้อนกลับไปแก้ไข หากแต่ภาพแห่งความโกรธของเขา อาจจะเข้าไปตราตรึงในสายตาของผู้ที่พบเห็นจนยากที่จะแก้ไข

อาบน้ำละหมาด เนื่องจากความโกรธมาจากซัยตอน ซัยตอนถูกสร้างมาจากไฟ สิ่งที่สามารถดับไฟได้ดีที่สุดคือ น้ำ มีรายงานจากท่านบนี (ซ.ล.)กล่าวว่า “อันความโกรธนั้นมาจากซัยตอน และซัยตอนนั้นถูกสร้างมาจากไฟ และไฟนั้นจะต้องถูกดับด้วยกับน้ำ ดังนั้นหากผู้ใดมีความโกรธ เขาจงไปอาบน้ำละหมาดเสีย” (สุนัน อบีดาวูด)

การอาบน้ำละหมาดคือวิธีการดับความโกรธที่ดีที่สุดเนื่องจากการอาบน้ำละหมาดได้รวมวิธีการดับความโกรธในหลายวิธี เช่น ในการอาบน้ำละหมาดมีการขอความคุ้มครองจากอัลลอฮฺ มีการเปลี่ยนอิริยาบถ มีการเปลี่ยนสถานที่ ฯลฯ และหลังจากอาบน้ำละหมาดแล้ว มุอฺมินผู้นั้นยังสามารถที่จะทำอิบาดะห์ในอีกหลายอย่าง เช่น การละหมาดสุนัต การจับถืออัลกุรอาน

นี่คือ 10 เคล็ดลับในการระงับความโกรธ ความเป็นจริงอาจจะมีมากกว่านี้ หวังว่า 1 ใน10 ประการนี้ จะเป็นแนวทางในการระงับความโกรธของพี่น้องผู้ศรัทธาได้ ที่สำคัญ ความโกรธนอกจากจะทำให้ได้รับความหมางเมินจากผู้อื่นแล้ว ความโกรธยังเป็นอาวุธที่จะเข้ามาทำร้ายจิตใจเขาเองด้วย

“สุดท้ายขอฝากว่า ชีวิตที่เหลืออยู่ อาจไม่ยาวเท่าชีวิตที่ได้ใช้มา เวลาเพียงน้อยนิดที่อาจใกล้หมดในไม่ช้า หากมุ่งแต่เก็บงำความโกรธไว้ในใจ ความโกรธดังกล่าวอาจเป็นม่านปิดกั้นความสุขกับการใช้ชีวิตในดุนยา และอาจเป็นกำแพงแห่งการตอบรับดุอาจากพระองค์อัลลอฮฺผู้ทรงโปรดปรานแก่บ่าวของพระองค์ผู้ศรัทธา ขอพระองค์ทรงโปรดประทานทางนำแห่งชีวิตที่พระองค์ทรงโปรดปรานให้แก่พวกเราด้วยเทอญ” อ.วาเฮด กล่าวทิ้งท้าย